U dây thần kinh thính giác hay u dây thần kinh số VIII (vestibular schwannoma, hay acoustic neuroma, acoustic neurilemoma, acoustic neurinoma) là một khối u lành tính phát triển chậm, thường phát triển từ dây thần kinh tiền đình (vestibular) hoặc từ ốc tai (cochlear) trong những trường hợp hiếm gặp.
U dây thần kinh thính giác được hình thành từ tế bào Schwann bao bọc xung quanh và hỗ trợ các dây thần kinh, cho nên các u này còn được biết đến như u schwannoma ở tiền đình.U schwannoma có thể hình thành ở bất cứ dây thần kinh sọ hoặc dây thần kinh ngoại vi nào trong cơ thể, nhưng ở não thì u dây thần kinh thính giác là loại u Schwannoma phổ biến nhất.
U dây thần kinh thính giác đa phần sẽ bắt đầu phát triển từ hệ thần kinh trung ương sau đó từ từ di chuyển sang hệ thần kinh ngoại vi.
U DÂY THẦN KINH THÍNH GIÁC CÓ NGUY HIỂM HAY KHÔNG ?
U dây thần kinh thính giác ít khi to ra, tuy nhiên trong một vài trường hợp thì khối u có thể phát triển từ từ. Các u này thường không lây lan và hủy hoại tế bào như ung thư. Tuy nhiên, chúng có thể chèn ép các dây thần kinh quan trọng xung quanh nếu kích thước cứ tăng dần.
Kể cả khi những u này không phát triển về kích thước, chúng vẫn gây ra suy giảm thính lực và làm ảnh hưởng đến chức năng thăng bằng.
Nếu kích thước một u dây thần kinh tiếp tục phát triển mà không được điều trị thì sẽ dẫn đến tràn dịch não hoặc gây chèn ép tiểu não hoặc thân não. Các triệu chứng này sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân.
U thần kinh thính giác được chẩn đoán như thế nào?
Việc chẩn đoán sớm sẽ có thể giúp ngăn chặn những hậu quả khó lường gây ra bởi u dây thần kinh thính giác.
Cụ thể, tùy vào mỗi trường hợp bệnh nhân, bác sĩ sẽ áp dụng những phương pháp như chẩn đoán dựa trên những triệu chứng lâm sàng của bệnh:
Chụp sọ qui ước.
Đo thính lực đồ.
Chụp cộng hưởng từ (MRI).
Chụp cắt lớp vi tính (CT).
Triệu chứng khi bị u thần kinh thính giác
Mất thính lực một bên:
Hơn 90% số người bị u thần kinh thính giác sẽ bị mất thính lực một bên, ở một mức độ nào đó. Những người bị mất thính lực loại này có thể gặp khó khăn khi nghe trong môi trường ồn ào và khó xác định vị trí phát ra âm thanh. Nếu một người có xu hướng giữ điện thoại ở một bên tai nhất định hoặc gặp khó khăn khi nói chuyện trong phòng đông người thì đây có thể là dấu hiệu của tình trạng mất thính lực.
Tình trạng mất thính lực thường trở nên trầm trọng hơn theo năm tháng và có thể dẫn đến điếc hoàn toàn một bên tai. Ở một số người (khoảng 5% bệnh nhân), tình trạng mất thính lực có thể phát triển đột ngột.
Suy giảm thính lực có thể là một phần hoặc toàn bộ và có thể tự phục hồi. Điếc đột ngột có thể là dấu hiệu đầu tiên để chẩn đoán hoặc có thể xảy ra vài tháng hoặc nhiều năm trước khi khối u được phát hiện.
Mất thính lực có thể xảy ra do khối u chèn ép hoặc thâm nhiễm vào dây thần kinh thính giác hoặc do tiết ra các chất độc hại cho thính giác. Nó có thể ảnh hưởng đến phạm vi âm thanh nghe được cũng như độ rõ của âm thanh.
Mất thính lực có thể xảy ra ngay cả khi khối u không phát triển. Một phần nhỏ bệnh nhân bị u dây thần kinh thính giác có thể chưa bị mất thính giác do khối u. Mất thính lực nhẹ do u dây thần kinh thính giác thậm chí có thể không được chú ý, điều này có thể dẫn đến chẩn đoán chậm trễ.
Đầy tai:
Những người bị u dây thần kinh thính giác có thể có cảm giác đầy trong tai, như thể có nước trong đó. Cảm giác này thường xảy ra khi mất thính giác do u dây thần kinh thính giác.
Ù tai:
Ù tai là triệu chứng rất phổ biến của u dây thần kinh thính giác và nhiều tình trạng tai trong khác. Những người bị u thần kinh thính giác có thể cảm thấy âm thanh cao trong tai do bị ảnh hưởng bởi khối u. Trong những trường hợp khác, chứng ù tai có thể nghe âm thanh như tiếng rít, tiếng vo ve hoặc tiếng gầm rú.... Trong khi hầu hết bệnh nhân mắc u thần kinh thính giác đều bị ù tai và mất thính giác ở một bên tai, một số người có thể bị ù tai mà không bị mất thính lực. Chứng ù tai có thể đến rồi đi hoặc diễn ra liên tục - với một hoặc nhiều âm báo - và có thể phát ra âm thanh nhỏ hoặc lớn.
Các vấn đề về thăng bằng và chóng mặt:
Vì u thần kinh thính giác phát sinh từ dây thần kinh tiền đình có trách nhiệm về thăng bằng của cơ thể, nên tình trạng mất thăng bằng hoặc các vấn đề về thăng bằng có thể là triệu chứng ban đầu của u thần kinh thính giác. Gần một nửa số người bị u thần kinh thính giác nhận thấy những triệu chứng này và có xu hướng trở nên trầm trọng hơn nếu khối u phát triển. Các khối u thần kinh thính giác lớn có thể chèn ép các phần của tiểu não, dẫn đến té ngã. Bệnh nhân có xu hướng ngã về phía bên của khối u. Hệ thống cân bằng có thể bù đắp cho sự mất thăng bằng nên nó có thể ổn định. Chóng mặt (cảm giác quay tròn hoặc nghiêng) thường không liên quan đến u thần kinh thính giác, nhưng đôi khi nó có thể xảy ra do khối u phát triển hoặc chảy máu.
Các dấu hiệu khác của u thần kinh thính giác
U thần kinh thính giác cũng có thể gây áp lực lên các dây thần kinh sọ não quan trọng khác nằm gần nơi các khối u này phát triển.
Tê mặt có thể là do khối u đè lên dây thần kinh sinh ba. Có thể có hiện tượng tê và ngứa ran ở mặt liên tục hoặc định kỳ ở bên mặt có khối u thần kinh thính giác phát triển. Cảm giác ngứa ran (tê bì chân tay) có thể ở gần khóe miệng hoặc trên má. Cũng có thể bị kích ứng mắt hoặc đỏ mắt do tê mắt làm cản trở phản xạ chớp mắt thích hợp.
Co giật hoặc yếu cơ mặt có thể là do khối u đè lên dây thần kinh mặt. Điều này có thể gây co giật (cơ giật hoặc co thắt) cơ mắt, lông mày, trán hoặc miệng. Những trường hợp hiếm gặp, bạn có thể nhận thấy khó điều khiển cơ mặt. Yếu cơ mặt thường không xảy ra cho đến khi khối u phát triển khá lớn và ít xảy ra tại thời điểm chẩn đoán.
Vấn đề về nuốt có thể xảy ra do khối u đè lên dây thần kinh phế vị và hạ thiệt. Những dây thần kinh này kiểm soát một số khía cạnh quan trọng của hoạt động nuốt, bao gồm cảm giác ở cổ họng và chuyển động của dây thanh quản và lưỡi.
Thay đổi vị giác và chảy nước mắt là một triệu chứng ít gặp hơn. Dây thần kinh mặt giúp kiểm soát vị giác và hình thành nước mắt. Áp lực lên dây thần kinh có thể gây khô mắt hoặc thậm chí chảy nước mắt đột ngột, cũng như thay đổi nhận thức về vị giác.
Đau đầu và áp lực: Khi u dây thần kinh thính giác phát triển, nó có thể đè lên lớp niêm mạc bên trong hộp sọ (màng cứng). Màng cứng có các dây thần kinh cảm giác có thể truyền cảm giác áp lực. Cơn đau đầu do u dây thần kinh thính giác có thể âm ỉ hoặc đau và thường ở một bên đầu. Cơn đau có thể lan lên cổ hoặc đỉnh hoặc phía trước đầu.
Những triệu chứng này có thể do nhiều vấn đề sức khỏe phổ biến khác gây ra như cholesteatoma, viêm mê đạo tai, viêm dây thần kinh tiền đình và bệnh Meniere. Nếu bạn có nhiều hơn một vài triệu chứng này (đặc biệt là nếu chúng không biến mất hoặc trở nên tồi tệ hơn), hãy thăm khám với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
U thần kinh thính giác ở trẻ em
Mặc dù đa phần xảy ra ở người lớn, nhưng u thần kinh âm thanh có thể xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên và có thể phát triển lớn hơn trước khi được chẩn đoán. Trẻ em mắc u thần kinh thính giác thường mắc chứng rối loạn di truyền u xơ thần kinh loại 2. Ở trẻ mắc chứng rối loạn này, u thần kinh thính giác có thể phát sinh ở cả hai bên. Các triệu chứng của u thần kinh thính giác ở trẻ em thường là mất thính giác, nhức đầu và dáng đi không vững (mất điều hòa vận động), áp lực bên trong hộp sọ tăng cao, ù tai và chóng mặt. U dây thần kinh thính giác có nhiều khả năng tái phát lại ở trẻ em hơn ở người lớn nếu phẫu thuật không loại bỏ được toàn bộ khối u.
Comments